Ex-situ Koşullarda Yetiştirilen Doğu Anadolu Kırmızısı (DAK) Irkı Buzağıların Doğum Dönemine Ait Bazı Morfolojik Özelliklerin Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma; 2019-2022 yılları arasında Erzurum ilinde Ex-situ şartlarda yetiştirilen 106 dişi, 101 erkek buzağı ile yürütülmüştür. Buzağıların mevcut şartlardaki bazı morfolojik karakterleri belirlenmiştir. Bulunan değerler geçmiş döneme ait literatür bilgileriyle karşılaştırılmıştır. Yıllar itibariyle doğum ağırlığı değerleri dişilerde, erkeklere göre, daha fazla varyasyon göstermiştir. Cinsiyetler arası ve yıllar arası doğum ağırlık değerleri arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (sırasıyla P=0,001; P=0,000). Bu varyasyon kaynaklarından erkeklere ve 2019 yılına ait değerler diğer gruplardan daha yüksektir. Vücut uzunlukları (VU) için en yüksek varyasyon katsayısı (VK) değerleri erkekler ve dişiler için sırasıyla 2020 ve 2022 yıllarında tespit edilmiştir. Yıllar arasındaki vücut uzunluk farklılıkları anlamlı (P=0,000) bulunmuştur. Cidago yüksekliğine ait VK oranı erkeklerde daha yüksek tespit edilmiştir. Göğüs derinliği (GD) için tespit edilen en küçük kareler ortalamaları farkları yıllar arasında anlamlı (P=0,000) bulunmuştur. Göğüs çevresi (GÇ) için VK yıllara göre dişilerde %4,25 ile %6,53, erkeklerde ise %3,36 ile %4,95 arasında değişim göstermiştir. Sağrı yüksekliği (SY) için tespit edilen en küçük kare ortalamaları yıllar bazında dişi (P=0,033) ve erkeklerde (P=0,000) anlamlı fark oluşturmuştur. Ön incik çevresi hem cinsiyette, hem de yıllar arasında anlamlı farklılık göstermiştir (P=0,000). Sonuçlar, söz konusu olan zaman ve lokasyon farklılıklarının DAK buzağılarda bazı değişimlere yol açtığını göstermiştir.  Bu nedenle ırkın morfolojik özellikler bakımından takip edilmesi gerektiği görülmüştür.