Akdeniz İklim Koşullarında Mevsimin İnek, Koyun ve Keçi Süt Kompozisyonu Üzerine Etkisi

Öz

Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi iklim koşullarında inek, koyun ve keçi sütü kompozisyonunun farklı mevsimlerde değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. 100 sağmal kapasiteli süt sığırcılığı işletmesinde, benzer yaş ve laktasyon dönemindeki 10 Holştayn inekten yaz ve kış aylarında sabah sağımlarından süt örnekleri alınmıştır. Çiftlik %40 yonca otu ve %60 konsantre yem içeren yem karışımı kullanmaktadır. Keçi sütü örnekleri ise Halep keçilerinden alınmıştır. Nisan - Kasım arası dönemde meraya giden keçilere 0,5 kg kuru ot ve 1 kg konsantre yem, vitamin ve mineral karışımı ve yalama için tuz blokları verilmektedir. Meranın olmadığı serin, aylarda keçilere 2-3 kg mısır silajı, 1 kg pancar silajı, 1 kg kuru ot, maksimum 1 kg konsantre yem, vitamin mineral karışımı ve tuz blokları verilmiştir. Keçiler günde iki kez sağım makinası ile sağılmaktadır. Süt numunesi alınan koyunlar kuzulama döneminde meraya gönderilmemiş, ahırda tutulmuşlardır. Süt kompozisyonunun belirlenmesi için koyun, keçi ve ineklerin sabah sağımlarından 3 hafta boyunca haftada iki kez 100 ml süt örnekleri alınmış ve asitlik, yoğunluk, yağ içeriği, yağsız kuru madde gibi değişkenler belirlenmiştir. İnek sütü içeriğinin analizinde 12 süt bileşeni karşılaştırılmış ve bunlardan 7'si anlamlı, 5'i ise istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. İlkbahar ve yaz örneklerinin keçi ve koyun sütü içerikleri istatistiksel olarak önemli ölçüde farklılık göstermiştir. İnsan sütü ihtiyacını karşılayan koyun, keçi ve inek sütü üretiminin sıcak ve serin ay içerikleri karşılaştırıldığında, inek sütü içeriğinde koyun ve keçi sütüne göre değişen varyasyon olduğu görülmüştür. Süt içerikleri serin aylara göre farklılık gösterdiğinden, sıcak aylarda serinletme ve dengeli rasyon kullanımı gibi düzenlemelere ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır.