Biyoaktif Özellikler Açısından Satureja Hortensis L.'nin Toplam Hidro-Alkolik Ekstraktının Fenolik Ekstraksiyonu Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma

Öz

Türkiye'de S. hortensis türleri özellikle Trakya bölgesinde doğal olarak bulunmaktadır. Antik çağlardan beri baharat olarak kullanılan ve tıbbi özelliklerinden faydalanılan bu bitki, Lamiaceae familyasının tek yıllık üyesidir. Lamiaceae familyasından elde edilen doğal ürünlerde, diğerlerinin yanı sıra antioksidan özelliklerinden sorumlu olan polifenoller ve flavonoidler hakimdir. Araştırmada bitki örneklerinin farklı derişimlerdeki etanol (EtOH) ve üç farklı ekstraksiyon yöntemi ile ekstraktları elde edilmiştir. Bitki materyali (Satureja hortensis L.) Kırklareli ilinden temin edilmiştir. Geleneksel, ultrason ve mikrodalga olmak üzere üç farklı ekstraksiyon yöntemi ve üç farklı etanol çözücüsü (%40, %50 ve %60, hacim:hacim) ile fenolik madde ekstraksiyonu gerçekleştirilmiştir. Tüm örneklerin toplam fenolik madde miktarı ve toplam antioksidan aktivitesi (DPPH) karşılaştırılmıştır. Örnekler arasında geleneksel ekstraksiyon (TE), ultrasonik ekstraksiyon (15 dakika) (US-15) ve mikrodalga ekstraksiyon (2.5 dakika) (MW-2.5) ve etanol (%60, hacim:hacim) ile elde edilen ekstreler için en yüksek toplam fenolik madde miktarı (TPC) değeri belirlendi. Ultrasonik ekstraksiyon (30 dakika) (US-30) ve mikrodalga ekstraksiyon (5 dakika) (MW-5) ile elde edilen diğer örnekler için ise, etanol (50%, hacim:hacim) ile yapılan uygulama sonucunda en yüksek TPC değeri elde edildi. Diyabet için tedavi edici özelliğe sahip olduğu bilinen bazı Satureja türleri, aynı zamanda antioksidan özelliklere de sahiptir. Ancak, S. hortensis L. için herhangi bir araştırma bulunmamaktadır. Bu çalışma ile ilk kez ortaya koyulan özellikler ile, S. hortensis L. ekstrelerinin olası anti-hiperglisemik ve anti-obezite etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, tüm örnekler için amilaz ve lipaz enzim aktiviteleri belirlenmiştir. Böylece S. hortensis L. için elde edilen veriler gelecek araştırmalar ve endüstri uygulamaları için önem taşımaktadır.